چهارشنبه, اسفند ۲۳, ۱۴۰۲
اگر اهل موسیقی باشید، شاید عنوان این مقاله برای شما نیز همیشه سوال بوده است که به راستی چرا برخی اساتید نام این ساز را تمبک و عده‌ای دیگر تنبک و یا حتی دمبک می‌خوانند و بلاخره کدام درست است؟ پاسخ به این سوال بستگی به دیدگاه و سلیقه افراد دارد. از نظر تاریخی و تاریخچه تنبک، واژه “تنبک” از قدیم‌تر مورد استفاده بوده است. در متون و رسالات موسیقی و همچنین در لغت‌نامه‌ها و اشعار شاعران از نام‌های دیگری مانند خُنبَک، خُنبَگ، خُمِّک، تَبَنگ، تَلَنگ، دومبَلَگ، تُنبوک و … استفاده شده است. اما امروزه، واژه “تمبک” به‌ویژه در میان نوازندگان و موسیقی‌دانان بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
از نظر قواعد زبان فارسی، هرگاه حرف “نون” ساکن در کلمه، قبل از “ب” واقع شود، در تلفظ به “م” تبدیل می‌گردد. بنابراین، درست‌ترین نام برای این ساز “تُمبَک” است. اما به دلیل تلفظ عامیانه، امروزه “تنبک” نیز به‌عنوان نام این ساز پذیرفته شده است.
در نهایت، می‌توان گفت که “تنبک” و “تمبک” دو نام برای یک ساز هستند و هر دو صحیح هستند.
آیا واژه تمبک برگرفته شده از حرکات تم و بک روی این ساز است؟
این نیز نظر عده‌ای دیگر از اساتید است که می‌تواند صحیح باشد. حرکات تم و بک دو حرکت اصلی در تنبک نوازی هستند که صدای بم و زیر را تولید می‌کنند. این دو حرکت به‌قدری مهم هستند که برخی معتقدند واژه “تمبک” از کنار هم قرار گرفتن این دو کلمه تشکیل شده است.
البته این نظریه هنوز به‌طور قطعی ثابت نشده است. برخی دیگر معتقدند واژه “تنبک” از واژه‌های “تنب” یا “تنبان” گرفته شده است. این دو واژه در زبان فارسی به معنای “تکه چوب” هستند. به نظر این افراد، نام این ساز به دلیل شکل و ساختار آن انتخاب شده است.
در نهایت، اینکه واژه “تنبک” در تاریخچه ی تنبک کجا آمده است ، هنوز یک راز است. اما این احتمال وجود دارد که این واژه از حرکات تم و بک روی این ساز گرفته شده باشد.
اما چیزی که مسلم است این است که کلمه “دنبک” در واقع تلفظ عامیانه کلمه “تنبک” محسوب می‌شود. این تلفظ به دلیل نزدیکی صدای “د” و “ت” در زبان فارسی ایجاد شده است. اما از نظر قواعد زبان فارسی، این تلفظ صحیح نیست.
حال که با ریشه این کلمه آشنا شده و پاسخ سوال خود را گرفته‌اید، از آنجایی که در مورد دو حرکت اصلی تم و بک در این مقاله صحبت کردیم بیایید کمی بیشتر با این دو حرکت مهم آشنا شویم. قبل از خواندن ادامه مطلب می‌توانید نگاهی به انواع تنبک بیندازید.
فروش انواع تنبک
حرکات اصلی روی ساز تنبک
حرکات اصلی روی ساز تنبک به پنج دسته تقسیم می‌شوند:
• تم
• بک
• ریز
• پلنگ
• دست باز
هر یک از این حرکات صدای متفاوتی تولید می‌کنند و در ترکیب با یکدیگر، تنوع زیادی از صداها را ایجاد می‌کنند.
تم
حرکت تم، صدای بم‌ترین صدای تنبک است. این حرکت با استفاده از انگشتان دست راست یا چپ و با ضربه‌ای عمودی به مرکز ساز اجرا می‌شود.
بک
حرکت بک، صدای زیرترین صدای تنبک است. این حرکت با استفاده از انگشتان دست راست یا چپ و با ضربه‌ای عمودی به حاشیه ساز اجرا می‌شود.
ریز
حرکت ریز، صدای ریزشی و سریع تنبک است. این حرکت با استفاده از انگشتان دست راست یا چپ و با ضربه‌های سریع و پشت سر هم به سطح ساز اجرا می‌شود.
پلنگ
حرکت پلنگ، صدای تک ضربه‌ای و زیر تنبک است. این حرکت با استفاده از انگشتان دست چپ و با قلاب کردن و پرتاب انگشت به سطح ساز اجرا می‌شود.
دست باز
حرکت دست باز، صدایی آزاد و نامعین تنبک است. این حرکت با استفاده از کف دست یا انگشتان دست راست یا چپ و با ضربه‌ای نرم و آزاد به سطح ساز اجرا می‌شود.
علاوه بر این حرکات اصلی، حرکات دیگری نیز در تنبک نوازی وجود دارد که از ترکیب حرکات اصلی یا با استفاده از تکنیک‌های دیگر ایجاد می‌شوند. برای خواندن اطلاعات بیشتر می‌توانید آموزش حرکات تنبک را مطالعه کنید.
امیدواریم مقاله حاضر برای شما مفید بوده باشد. چنانچه به تنبک علاقه داشته و ساکن تهران هستید، برای شروع یادگیری پیشنهاد می‌کنیم با اساتید مجرب آموزشگاه شهرآوا آغاز به یادگیری تنبک کنید. اولین گام برای یادگیری هر سازی داشتن یک استاد کاربلد و مجرب است. چراکه وی به عنوان چراغ راهتان باید قدم به قدم همراهتان بوده و کمک حالتان باشد و اگر نه در این مسیر نه چندان راحت ممکن است دلزده و مایوس شوید. به همین دلیل است که ما برای آموزش بهترین‌ها را گردهم آورده‌ایم تا شما از مسیر آموزش لذت برده و در پایان از دوران آموزشتان با خوشی یاد کنید.
مطالب مرتبط
جنس تنبک
اطلاعات جنس پوست و بدنه تنبک و تاثیر آنها بر قیمت، سایز دهانه تنبک و استفاده برای سنین مختلف
آخرین مطالب
سه شنبه, بهمن ۳, ۱۴۰۲
شنبه, دی ۳۰, ۱۴۰۲
شنبه, آذر ۴, ۱۴۰۲
پنجشنبه, آذر ۲, ۱۴۰۲
شنبه, آبان ۲۷, ۱۴۰۲
آکادمی موسیقی شهرآوا
دپارتمان سازهای کوبه ای
۸۸۲۵۱۲۲۲